Kripto para dünyasına yatırım yapanların ya da yapmayı planlayanların bilmesi gereken temel kuralları ve doğru yatırım için nelere dikkat edilmesi gerektiğini uzmanlara sorduk. Avrasya Blockchain ve Dijital Para Araştırmaları Derneği Başkanı Kurtuluş, " Kripto paraların ne vaat ettiğini bilmeden bu piyasaya girmek kumar oynamaktan başka bir şey değil" derken; BtcTurk CEO'su Güneri, "Kripto paraları kısa vadede hızlı zengin olma aracı olarak görmek büyük finansal riskleri de beraberinde getirir" dedi. HUOBI Bölge Genel Müdürü Göğüş ise, "Özellikle de yeni bir yatırımcıysanız, kaybederseniz üzülmeyeceğiniz bir tutar ile işlem yapmanızı tavsiye ederim" şeklinde değerlendirdi.

Son dönemde bazı ülkelerin ve büyük fonların kripto para birimleri ile ilgili aldığı kararlar ve Tesla CEO’su Elon Musk’ın attığı tweetler sonrası kripto para birimlerinde aşağı ve yukarı yönlü sert hareketlere tanık oluyoruz. 2008 yılında yaşanan küresel ekonomik kriz sonrası ortaya çıkan sanal paralarda o günden bu güne, zaman zaman benzer hareketleri gördük.

Peki belli bir yatırımı olan ve kripto para piyasasına girmek isteyenler nelere dikkat etmeli? Birikiminin ne kadarıyla kripto para piyasasında işlem yapmalı? Satın alacağı kripto para birimini neye göre ve nasıl seçmeli? Kripto para piyasalarındaki yatırımlarına uzun vadeli bir yatırım aracı olarak mı bakmalı, yoksa kısa vadeli bir yatırım aracı olarak mı düşünmeli? Bütün bu soruları ve daha fazlasını işin uzmanlarına sorduk.

BtcTurk CEO'su Özgür Güneri, HUOBI Bölge Genel Müdürü Alphan Göğüş, Avrasya Blockchain ve Dijital Para Araştırmaları Derneği Başkanı Kadir Kurtuluş Hürriyet’e değerlendirdi.

Kripto para dünyasına yeni girecek yatırımcılar nereden başlamalı yani yatırım yapmadan önce hangi konulara hakim olmalı?

Özgür Güneri: Kripto paralara yatırım yapacak yatırımcılar diğer yatırımlarında olduğu gibi öncelikle kendi risk profillerini iyi anlamalı.Ne kadar risk alabileceklerini, ne kadar vadede yatırım yapabileceklerini ve nasıl bir getiri hedeflediklerini belirlemeliler. Bundan sonra öncelikle Bitcoin nedir ve sunduğu değer önerisi nedir onu anlamak, buradaki yatırımların sağlığı açısından önemlidir. Bitcoin ve kripto paraları kısa vadede hızlı zengin olma aracı olarak görmek büyük finansal riskleri de beraberinde getirir.

Kadir Kurtuluş: Blockchain teknolojisinin ne olduğunu, ne getirdiğini, neyi değiştirdiğinin bu finansal devrimde ortaya çıkan kripto paraların ne vaat ettiğini bilmeden bu piyasaya girmek kumar oynamaktan başka bir şey değildir.

Alphan Göğüş: Kripto para dünyasına yeni girecek yatırımcılara ilk tavsiyem, sektöre adım atmadan önce bilgilenmeye önem vermeleri. Kripto para alıp kısa yoldan zengin olacağını düşünen çok insan var maalesef. Oysaki, kripto para sektörü dikkatle araştırma yapıldıktan sonra adım atılması gereken bir yatırım alanı. Bunun yanında, yatırım yapacakları projelerle ilgili detaylı araştırma yapmalarını ve bilgi alırken sadece güvenilirliğinden emin oldukları kaynakları takip etmelerini öneriyorum, çünkü bu alanda ciddi bir bilgi kirliliği söz konusu. Son olarak, kullanacakları borsayı dikkatle seçmeleri çok önemlidir. Yatırım yapılacak coin kadar kullanılacak hizmet sağlayıcının da güvenilir olduğundan emin olunmalıdır. Borsanın geçmişi, aldığı güvenlik önlemleri, işlem hacmi gibi bilgiler kolayca bulunabilir ve güvenilirlik konusunda öne çıkan göstergelerdir. 

Yatırımcı, yatırım yapacağı kripto para birimini seçerken nelere dikkat etmeli, nasıl seçmeli? Bunun dışında, yatırım yaparken tek birime mi yönelmek daha doğru olur, yoksa bir yatırım sepeti mi tercih edilmeli?

Özgür Güneri: Yatırımcıların kripto paraların tüm teknik yönlerini anlamalarını beklemek gerçekçi olmayacaktır. Ancak nasıl bir değer önerisi sunduklarını, ekiplerini, geçmişten bugüne gelişiminde hedeflerine ulaşıp ulaşamadığını takip etmek yatırım kararında fayda sağlayabilir.Kripto paranın gelecekte hedeflediği iş modeline inanıyorsanız riskleriniz ölçüsünde ve yüksek volatilite olabileceğini bilerek yatırım yapmak doğru olacaktır. Bunun yanı sıra çok sayıda kripto parayı takip etmek 7/24 piyasada oldukça güç ve riskli olacaktır.

Kadir Kurtuluş: Kripto para dünyasına yeni girecek yatırımcıların öncelikle yatırım yapacakları kripto paralarla ilgili o para birimini anlatan White paper yani ne vaat ettiklerini yazan özet metinlerini okumalarını tavsiye ediyorum. Ayrıca para birimi ile ilgili çıkan haberleri dikkatle takip etmeleri, teknolojisinin geri kalıp kalmadığı, yaptıkları ortaklıklar gibi konulardan haberdar olmak, yatırım yapılan para biriminin vadettiği şeyi yapıp yapmayacağı noktasında faydalı olacaktır. Neticede belli kripto para birimleri yaşayacak diğerleri yok olacak, dolayısıyla gerçekten işlevsel olan gelecekte var olacak olan birimi seçmeleri doğru olur.

Yatırımcıların kesinlikle bir sepet yapmalarını öneriyoruz ve burada da özellikle hem kendi blokzincir teknolojisini kullanan paraların muhakkak olmasını tavsiye ediyorum. Diğer blokzincir teknolojilerinin altyapısını kullanan paralar kullandıkları blok zinciri aksaklıkları nedeniyle vaat ettikleri şeyleri gerçekleştirmeyebilir, bu nedenle bu piyasada kesin diye bir şey yok mutlaka sepet yapmalarını öneriyoruz.

Alphan Göğüş: Her yatırımcının risk iştahı birbirinden farklı olduğu için burada genel geçer kurallardan bahsetmek mümkün değil. Ancak profili nasıl olursa olsun, herkese yatırım yapmayı planladıkları projeyi dikkatle incelemelerini önemle tavsiye ediyorum. Bugün kripto para piyasalarında 9000’e yakın coin listeleniyor. Bunların sadece küçük bir kısmı gerçekten bir değer taşıyan ve gelecek vadeden projeler. Yatırımcılara, projelerin içsel değerin oluşturan kullanım alanı, hangi problemi çözdüğü, ölçeklenebilir olup olmadığı, arkasındaki geliştirici ekibi ve kullanım yaygınlığı gibi temel unsurları göz önünde bulundurmalarını öneririm.

Yatırımcı birikiminin ne kadarını kripto para yatırımına ayırmalı? Kripto para birimlerini uzun vadeli yatırım aracı olarak mı değerlendirmeli yoksa kısa vadeli yatırım aracı olarak mı tutulmalı?

Özgür Güneri: Genel olarak Bitcoin yeni nesil değer saklama aracı olarak ön plana çıkmaktadır. Sayısının sınırlı olması, şeffaf, anonim, merkeziyetsiz olması gibi özellikleri ile Bitcoin orta-uzun vadede portföylerde değer yaratabilir. Dalgalanmanın yüksek olduğu ve 7/24 işlem gören piyasalarda çok kısa vadeli pozisyon almak zaman zaman oldukça zorlu olabiliyor. Bu nedenle daha çok orta-uzun vade bakış açısı ve sınırlı kısa vadeli alım-satım pozisyonu daha sağlıklı finansal sonuçlar verebilir.

Kadir Kurtuluş: Birikiminizin bana göre yüzde 20'sinden fazlasını kripto paralarda değerlendirmek amatör yatırımcılar için riskli olur. Neticede taşların oturmadığı, manipülasyonların ve spekülasyonların yoğun olduğu, regülasyon risklerinin bulunduğu bir piyasadan bahsediyoruz. Tabii ki bilginize ve bu alandaki tecrübenize göre bu miktar az da olsa arttırılabilir ya da azaltılabilir.

Araştırmalara göre; kripto paralarda kısa vadeli yatırımcılar kesinlikle kaybediyor. Dolayısıyla güvendiğiniz, gerçekten vadettiklerini gerçekleştireceğine ve teknolojisine inandığınız para birimlerine uzun vadeli olarak yatırım yapmak mantıklı.

Alphan Göğüş: Sadece kripto paralarda değil, her türlü yatırım kararında kişinin önce kendini tanıması, yani ne düzeyde risk almaya hevesli olduklarını iyi tartması gerekir. Risk iştahına uygun olacak şekilde toplam yatırım bütçelerinin uygun bir kısmını kripto varlıklara ayırmayı değerlendirebilirler, yatırım yaparken riski dağıtmak iyi bir fikirdir. Kripto paralar yüksek riskli yatırım araçları olduğundan, özellikle de yeni bir yatırımcıysanız, kaybederseniz üzülmeyeceğiniz bir tutar ile işlem yapmanızı tavsiye ederim. Kripto para yatırımlarının süresi de yine yatırımcının araştırma yaparak kendi risk iştahına göre sonucunda karar vermesi gereken bir konudur.

Kripto para piyasalarında geleneksel piyasalarda görmediğimiz işlem hareketlerine şahit oluyoruz. Bu hareketlerin temel sebebi nedir, önüne geçilebilir mi?

Özgür Güneri: Bitcoin ve kripto para piyasalarında birçok farklı dinamik beraber çalışıyor. İşlemlerin zaman ve mekan sınırı olmadan sürmesi, varlıkların tüm küresel platformlarda dakikalar içerisinde yer değiştirebilmesi, haber akışının sürekli olması, piyasa değeri olarak son yıllarda hızla büyüse de hala görece olarak küçük olması bu piyasalarda oynaklığı arttırmaktadır.Küresel finansal piyasaların pandemi ile daha da genişlemesi bu piyasaya da ciddi nakit girişi ve volatilite getirdi.Önümüzdeki dönemde tüm bitcoin ve kripto paralar dahil olmak üzere finansal piyasalarda dalgalanmanın boyutunun yüksek kalmaya devam edeceğini düşünüyorum.

Kadir Kurtuluş: Eğer Elon Musk’ın yarın ne açıklayacağını biliyorsanız kripto para piyasasında öngörü sahibisiniz diyebilirim ya da hangi ülkenin neyi yasaklayacağından haberdarsanız yine bir öngörünüz olabilir. Muhakkak teknik analizler, temel analizler yapılabilir fakat yukarıdaki bahsettiğim bilinmeyenler bu piyasanın daha uzun süre bu şekilde volatilitif ve riskli ilerleyeceğini kanıtıdır. Ne vakit matematik konuşuruz o vakit stabil bir piyasadan bahsedebileceğiz ama şu an değil.

Alphan Göğüş: Geleneksel piyasalardan farklı olarak, kripto para piyasaları hala olgunlaşma aşamasında. Piyasaya hızlı girişler olduğu gibi hızlı çıkışlar da görülebiliyor. Bu da fiyatlarda oynaklığa neden oluyor. Kripto para regülasyonlarının artmasıyla önemli yol kat edileceğini, böylelikle de daha fazla yeni yatırımcının girmesiyle beraber piyasalardaki derinliğin artacağını ve bunun da uzun vadede fiyatlardaki oynaklığı azaltacağını düşünüyorum.